Nghiên cứu Tái thiết Điện Cần Chánh, Hoàng Thành Huế - Phần 1: Lịch sử Quần thể Di tích Cố đô Huế và Hành

Quần thể Di tích Cố đô Huế là Di sản Văn hoá trước tiên của VN được tổ chức triển khai UNESCO thừa nhận là Di sản Văn hoá toàn cầu vô mon 12/1993 với độ quý hiếm nổi trội toàn thế giới và được bảo đảm an toàn vì thế quyền lợi của trái đất. Với nỗ lực của cơ quan ban ngành và dân chúng Thừa Thiên Huế, sự quan hoài chỉ của Trung ương và sự tương hỗ tâm đầu ý hợp của xã hội quốc tế, Quần thể Di tích Cố đô Huế tiếp tục vượt lên quy trình rủi ro, đang được bên trên đà ổn định tấp tểnh và cải cách và phát triển.

Thông qua quýt phân tích này, công ty chúng tôi lời khuyên té khuyết định nghĩa trung gian tham thân thích chỉ tồn (Consservation), Kế quá (Inherritance), Phát huy (Utilization) và Phát triển (Development) chung thực hiện rõ ràng suốt thời gian nhận ra độ quý hiếm di tích văn hóa truyền thống như thể cơ hội rõ ràng hoá bạn dạng loại tư tuy rằng vô công tác làm việc bảo đảm, góp thêm phần vô sự cải cách và phát triển phồn vinh của quốc gia VN.

Bạn đang xem: Nghiên cứu Tái thiết Điện Cần Chánh, Hoàng Thành Huế - Phần 1: Lịch sử Quần thể Di tích Cố đô Huế và Hành

1. Vị trí địa lý và xuất xứ danh kể từ “Huế”

Vị trí của tỉnh Thừa Thiên Huế trực thuộc dải khu đất hẹp của miền Trung VN. Theo địa giới hành chủ yếu, phía Bắc giáp tỉnh Quảng Trị, phía Nam giáp TP TP. Đà Nẵng, phía Tây giáp mặt hàng núi Trường Sơn và phía Đông giáp với Biển Đông. Nằm ở vĩ tuyến 16°35’, nằm trong vùng nhiệt độ nhiệt đới gió mùa đặc thù bởi tác động gió rét, thời lượng chiếu nắng và nóng rộng lớn, lượng mưa và nhiệt độ cao. Có nhiều váy đầm lầy lụa (nhầy nhụa) ngập đậm thân thích đồng bởi phù tụt xuống và đại dương, lượng mưa tầm bên trên 2000mm/năm, nhiệt độ chừng tầm 25,1°C.

Trong xuyên suốt chiều nhiều năm lịch sử vẻ vang, vùng khu đất Huế trực thuộc sự gửi gắm sứt sẹo nhiều tầng của văn hóa truyền thống Đông Sơn và Sa Huỳnh. Theo những văn tự cổ, đấy là 1 trong năm thị trấn nằm trong phủ Nhật Nam của Trung Hoa thời Hán (Triệu-Nam Việt, thế kỷ 2-3 trước Công nguyên)1. Căn cứ vô sử liệu VN, vô thời Champa, vùng khu đất Huế được gọi là là Ô Lý (gồm Châu Ô và Châu Lý hợp ý thành), năm 1306 (thời ngôi nhà Trần) chính thức nằm trong bờ cõi của Đại Việt, được thay tên là Thuận Hóa (gồm Châu Thuận và Châu Hóa hợp ý thành) (hình 1, 2, 3). Tương truyền rằng, theo đuổi phương ngữ gốc Chăm “óa” và đã được đem âm trở thành “óe”, kể từ tê liệt kể từ “Hoá” và đã được vạc âm trại trở thành “Hóe”, sau đó 1 quy trình chỉnh âm phương ngữ gốc Việt trở thành “Huế” và được dùng liên tiếp cho tới thời buổi này (về mặt mày kể từ nguyên vẹn, chữ “Huế” trọn vẹn không tồn tại nghĩa vô ngôn từ Việt tương tự ngôn từ Chăm).

2. Lịch sử tạo hình Quần thể Di tích Cố đô Huế

Khi Chúa Nguyễn Hoàng, con cái của vị khai quốc công thần Nguyễn Kim triều Hậu Lê (1427-1789), vô Thuận Hóa trấn thủ Thuận Hoá (1558-1613), ông tiếp tục nỗ lực nhằm đổi thay vùng khu đất hoang phí hóa này trở thành khu đất canh tác trù phú. Bắt đầu kể từ đời nối tiếp vị loại nhất là Chúa Nguyễn Phước Nguyên (1613-1635), vùng khu đất này đang trở thành đế kinh của quốc gia Đàng Trong (được nghe biết với tên thường gọi Cochinchina) cho tới năm 1777. Sau khi Tây Sơn dấy binh khởi nghiệp, Nguyễn Huệ xưng đế lấy niên hiệu là Quang Trung, hình thành triều đại Tây Sơn (1788-1802) mặt khác bịa đế kinh ở Huế và lấy thương hiệu là đế kinh Phú Xuân 2.

Năm 1802, Nguyễn Ánh (hậu duệ của dòng tộc Nguyễn Hoàng) đăng vương vua, lấy niên hiệu là Gia Long, phục sinh cơ nghiệp tổ tiên, lập nên triều đại ngôi nhà Nguyễn (1802-1945) và lấy quốc hiệu là VN. Theo truyền thống cuội nguồn tổ tiên nhằm lại, vua Gia Long ra quyết định lựa chọn Huế thực hiện đế kinh 3 và cho tới quy hướng Kinh Thành Huế theo đuổi thuyết tử vi Trung Hoa (hình 4). Hoạt động xây đắp Kinh đô Huế tuy rằng chính thức từ trên đầu thời Gia Long (1802-1820) tuy nhiên mãi cho tới thời Minh Mạng (1820-1841) vừa mới được lên kế hoạch bên trên diện rộng lớn. cũng có thể phân phân thành 04 quy trình lịch sử vẻ vang như sau:

• Giai đoạn kể từ thời Gia Long cho tới thời Minh Mạng (1802-1840), là quy trình lập plan, design và xây đắp. Theo tê liệt, vua Gia Long đó là người sáng tác của bạn dạng vẽ design quy hướng Kinh Thành Huế, tiếp sau đó vua Minh Mạng là kẻ nối tiếp tục sự nghiệp và tiến hành loại án xây đắp phong cách thiết kế quy tế bào số 1 Khu vực Đông Nam Á này;
• Giai đoạn kể từ thời Thiệu Trị cho tới thời Tự Đức (1841-1883) là quy trình đầy đủ việc làm thiết kế kinh đô;
• Giai đoạn kể từ thời Thành Thái cho tới thời Duy Tân (1889-1916), là thời kỳ thay thế, thu nhỏ quy tế bào và chính thức nhập vào vật tư xây đắp mới;
• Giai đoạn kể từ thời Khải Định cho tới không còn thời chỉ Đại (1916-1945) là quy trình tiếp đổi thay văn hoá phong cách thiết kế Việt-Pháp và quy đổi phong thái phong cách thiết kế.

Việc xây đắp, không ngừng mở rộng và thay thế Kinh đô Huế nối sát với việc tồn bên trên của triều đại ngôi nhà Nguyễn trong khoảng thời gian gần 1,5 thế kỷ bên trên quốc gia VN. Vì vậy, vùng khu đất Huế được thừa kế một lượng di tích văn hóa truyền thống khổng lồ kể từ thời kỳ tê liệt với môi trường xung quanh lịch sử vẻ vang sinh thái xanh, Kinh trở thành, Hoàng trở thành, Lăng tẩm của những mới vua triều Nguyễn, Hổ Quyền, Đàn Nam Giao, Đàn Xã Tắc, Đàn Tiên Nông, Đàn Sơn Xuyên và những công trình xây dựng phong cách thiết kế tôn giáo, tín ngưỡng không giống. Năm 1993, Quần thể Di tích Cố đô Huế (sau phía trên gọi tắt là Di tích Huế) và đã được UNESCO ghi vô hạng mục Di sản Văn hóa Thế giới trước tiên của VN và được ghi nhận với những độ quý hiếm đặc trưng, nổi trội mang ý nghĩa toàn thế giới.

Nỗ lực bảo đảm và hành trình dài di sản

1. Giai đoạn trước 1975

Như với sự tương hỗ nhiệm color của sở phong thuỷ Kinh đô Huế, mặc dù tiếp tục trải trải qua không ít dịch chuyển lịch sử vẻ vang, cuộc chiến tranh thảm khốc, ĐK nghiêm khắc của vạn vật thiên nhiên và sự quên lãng của lịch sử vẻ vang, tuy nhiên Di tích Huế vẫn như “trơ gan lì nằm trong tuế nguyệt”. Trước tê liệt, năm 1945, nước VN mới nhất song lập được xây dựng theo đuổi tư tưởng dân ngôi nhà nằm trong hòa đối kháng với tư tưởng thực dân phong con kiến, vua chỉ Đại (Hoàng đế sau cùng của triều Nguyễn ở Việt Nam) thoái vị và trao quyền nhiếp chủ yếu cho tới chính phủ nước nhà tạm thời bởi Chủ tịch Sài Gòn đại năng lượng điện, tiếp tục với khẳng định với vua chỉ Đại về sự bảo đảm an toàn Hoàng Cung, Lăng Tẩm và gia tộc của mình Nguyễn ở Huế khi chính phủ nước nhà tạm thời tiếp quản ngại chủ yếu trị, lịch sử vẻ vang minh triệu chứng rằng tiếng khẳng định ấy tiếp tục và đang rất được tiến hành (hình 5).

Từ năm 1954 cho tới năm 1975, nước VN bị phân tách rời trở thành nhì miền Bắc – Nam. Vị trí của Quần thể Di tích Cố đô Huế (sau phía trên gọi tắt là Di tích Huế) nằm trong địa giới hành chủ yếu của cơ quan ban ngành miền Nam VN. phẳng phiu nỗ lực của cơ quan ban ngành Nam VN và 1 phần ngôi nhà ý của hoàng thất ngôi nhà Nguyễn, vô tê liệt Hoàng Thái Hậu Từ Cung (thân kiểu mẫu của vua chỉ Đại) vào vai trò then chốt, Di tích Huế tiếp tục liên tiếp được bảo đảm. Một số vật tư xây mới và đã được dùng nhằm thay thế những di tích lịch sử vô thời gian đó như xi-măng, bê tông và tô dầu thay cho cho những vật tư truyền thống cuội nguồn.

2. Giai đoạn sau 1975

Từ mon 4/1975, VN trở nên một vương quốc song lập thống nhất, Di tích Huế ở bên dưới sự vận hành của Nhà nước CHXHCN VN. Từ năm 1975-1990, từng với 02 hiệp hội cộng đồng của chính phủ nước nhà phụ trách móc việc bảo đảm Di tích Huế. Trong quy trình này, hoạt động và sinh hoạt chủ yếu của một loạt công tác làm việc bảo đảm là bảo đảm an toàn, trùng tu và lập làm hồ sơ di tích lịch sử. Dường như, trong mỗi năm 1971-1981, tiếp tục với một số trong những Chuyên Viên của UNESCO cho tới thăm hỏi Huế và tham khảo về quần thể di tích lịch sử này. Tháng 11/1981, ông A.M.M’Bow, Tổng Giám đốc UNESCO, tiếp tục với chuyến thăm hỏi đầu tiên quý phái VN, ông tiếp tục thay cho mặt mày UNESCO vạc động tiếng lôi kéo xã hội quốc tế bảo đảm Di tích Huế.

Với những nền tảng tê liệt, group công tác làm việc Huế – UNESCO (viết tắt là HUWG) và đã được xây dựng từ thời điểm năm 1982, mặt khác Công ty Quản lý Lịch sử Văn hóa Huế cũng được xây dựng vô 10/6/1982. Năm 1987, VN nộp đơn xin xỏ trở nên member của Công ước Di sản Thế giới. Ngay tiếp sau đó, HUWG tiếp tục ý kiến đề xuất với chính phủ nước nhà VN về sự lập làm hồ sơ di tích lịch sử nhằm tổ chức tiếp thị Di tích Huế nhằm mục tiêu trình UNESCO ghi danh là Di sản Văn hóa Thế giới trước tiên của VN. Năm 1992, Công ty Quản lý Lịch sử Văn hóa Huế được tái ngắt cơ cấu tổ chức và thay tên trở thành Trung tâm chỉ tồn Di tích Cố đô Huế với công dụng và trọng trách đó là tư vấn xây đắp plan, kế hoạch bảo đảm, hồi phục và đẩy mạnh độ quý hiếm Di tích Huế. cũng có thể đánh giá rằng đấy là cột mốc cần thiết cho tới những trở thành tựu của việc làm bảo đảm và đẩy mạnh độ quý hiếm Di tích Huế trong tương lai.

Xem thêm: Củng cố kiến thức

3. Giai đoạn sau thay đổi từ thời điểm năm 1990

Trong xuyên suốt trong thời gian 1990, sau quyết sách thay đổi của VN, Di tích Huế đang trở thành đối tác chiến lược văn hóa truyền thống cần thiết của vương quốc VN với Thế giới. Kinh phí giành riêng cho công tác làm việc bảo đảm được tạo thêm đáng chú ý, công tác làm việc bảo đảm Di tích Huế được Trung ương tăng mạnh và tiến hành một cơ hội chuyên nghiệp, khoa học tập. Hồ sơ đệ trình UNESCO năm 1991 bao gồm 52 nội dung bài viết, 62 bạn dạng loại cay đắng rộng lớn, rộng lớn 100 hình ảnh chụp kể từ bên trên ko và tư liệu hình ảnh cũ, 64 phim slide, bạn dạng vẽ và băng đoạn Clip nhiều năm 45 phút. Hồ sơ được Sở Văn hóa – tin tức VN (vào quy trình đó) duyệt và gửi cho tới Cơ quan tiền UNESCO bên trên Paris trải qua Ủy ban Quốc gia UNESCO VN vô mon 10/1991.

Trong Hội thảo chuyến loại 17 của Ủy ban Di sản Thế giới (viết tắt là WHC) của UNESCO được tổ chức triển khai bên trên Colombia vô mon 12/1993, WHC tiếp tục ra quyết định đem Di tích Huế vô Danh sách Di sản Văn hóa Thế giới. Báo cáo của hội thảo chiến lược này tế bào tả: “Quần thể Di tích Cố đô Huế là một trong ví dụ nổi bật về design và xây đắp đế kinh chống thủ. Nó thể hiện nay sức khỏe của quốc gia phong con kiến VN ở thời kỳ cực thịnh vô vào đầu thế kỷ 19”. Trong pháp luật đầu tiên của UNESCO ngày 11/12/1993 bởi ông Federico Mayor, Tổng Giám đốc UNESCO, ký gửi chính phủ nước nhà VN nhấn mạnh vấn đề rằng: “Được đi vào list này tức là di tích này đã được thừa nhận là Di sản Văn hóa hoặc Di sản Thiên nhiên có mức giá trị nổi trội toàn thế giới và được bảo đảm an toàn vì thế quyền lợi của nhân loại”.

Ngay tiếp sau đó, những hoạt động và sinh hoạt tương hỗ và đã được vạc động rần rộ và hiệu suất cao, một số trong những hội thảo chiến lược quốc tế về bảo đảm và đã được tổ chức triển khai bên trên Huế và TP. hà Nội, những cuộc triển lãm reviews Di sản Văn hóa Huế được tiến hành kế hoạch, một số trong những dự án công trình liên minh quốc tế về bảo đảm Di tích Huế và đã được tiến hành như Hữu Tùng Tự ở lăng Minh Mạng (Dự án liên minh Việt-Nhật 1993-1995), Thế Tổ Miếu ở Đại Nội (Dự án liên minh Việt Nam-Ba Lan 1996 -1997),

Duyệt Thị Đường ở Hoàng Thành Huế (Dự án liên minh Việt-Pháp 1998-2001) và những mối cung cấp tài trợ vãng lai không giống.

Giai đoạn 1994-2010, Chương trình liên minh phân tích bảo đảm Di tích Huế thân thích Trung tâm chỉ tồn Di tích Cố đô Huế, VN và Viện Đại học tập Waseda (Nhật Bản) và đã được lên kế hoạch và mang đến những sản phẩm thực tế nâng lên quality bảo đảm Di tích Huế. Một trong mỗi trở thành trái khoáy cần thiết của lịch trình liên minh này là tiếp tục thiết lập được cách thức luận bảo đảm, trùng tu và tái ngắt thiết di tích được rõ ràng hoá bởi dự án

Nghiên cứu vãn tái ngắt thiết Điện Cần Chánh tuy nhiên phần cốt lõi của dự án công trình này là luận án Tiến sĩ của Lê Vĩnh An 4 tiếp tục bảo đảm an toàn thành công xuất sắc bên trên Viện Đại học tập Waseda, Nhật Bản vô mon 03/2009.

Có thể đánh giá rằng, kể từ lúc Di tích Huế được thừa nhận là Di sản Văn hóa Thế giới mon 12/1993, bởi sự nỗ lực của nhà nước VN và xã hội quốc tế, Di tích Huế và đã được bảo đảm bền vững và kiên cố. Tại hội thảo chiến lược chuyến loại 9 của HUWG bên trên TP. hà Nội năm 1999, UNESCO đã nhận được tấp tểnh rằng: “Di tích tiếp tục qua quýt quy trình rủi ro, đang được bên trên đà ổn định tấp tểnh và vạc triển”.

Bảo tồn, thừa kế, đẩy mạnh và vạc triển

Dự án bảo đảm tổng thể Di tích Huế quy trình 1996-2010 và đã được Thủ tướng mạo nhà nước VN phê duyệt vô mon 12/1996, Quyết tấp tểnh 818/QĐ-TTg ngày 07/6/2010 về sự phê duyệt Đề án kiểm soát và điều chỉnh quy hướng bảo đảm và đẩy mạnh độ quý hiếm di tích lịch sử Cố đô Huế quy trình 2010-2020, Từ đó ở quy trình III (2018-2020), trọng trách đưa ra là: “Hoàn chỉnh việc hồi phục và tôn tạo nên những phế truất tích có mức giá trị vượt trội. Cơ bạn dạng hồi phục trả nguyên vẹn những công trình xây dựng cần thiết điểm Đại Nội theo đuổi phong cách thiết kế Hoàng Thành trước đó và phương án quy hướng bảo đảm được duyệt”; vô tê liệt bao hàm công trình xây dựng di tích phong cách thiết kế Điện Cần Chánh. Quyết tấp tểnh số 1261/QĐ-TTg ngày 19/10/2022 về sự phê duyệt trọng trách Quy hoạch công cộng khu đô thị Thừa Thiên Huế cho tới năm 2045, tầm nom cho tới năm 2065, với mục tiên quy hướng được ưu tiên số 1 là: “Đến năm 2025, Thừa Thiên Huế trở nên khu đô thị trực nằm trong TW bên trên nền tảng bảo đảm, đẩy mạnh độ quý hiếm di tích Cố đô và bạn dạng sắc văn hoá Huế, với đặc thù văn hoá, di tích, sinh thái xanh, cảnh sắc, thân thích thiện môi trường xung quanh và thông minh”.

Theo tê liệt, “Di sản Cố đô Huế” (Di tích Huế) là gia sản nhằm lại cho tới mới sau, còn quá nối tiếp là sự việc thông liền di tích tê liệt. Khái niệm di tích cần phải hiểu một cơ hội trúng đắn và cân đối với những nội hàm ngữ nghĩa được kể trong mỗi văn bạn dạng hành chủ yếu nêu bên trên. Trong phạm vi phân tích này, tính nối tiếp tục của truyền thống cuội nguồn và tính chu toàn của độ quý hiếm cấu trở thành di tích luôn luôn vào vai trò ra quyết định trong những việc thẩm định vị trị di tích.

Hiệu trái khoáy giản dị là một trong luật lệ trừ với toan tính, những gì trừ chuồn tuy nhiên nhằm lại sản phẩm, tuy nhiên sản phẩm tê liệt tiện ích và có mức giá trị cho tới xã hội, cho tới quốc gia là các thứ tất cả chúng ta cần thiết bảo đảm, thừa kế và đẩy mạnh thực hiện nền tảng cho việc cải cách và phát triển bền vững và kiên cố. Vì vậy, chỉ tồn (Conservation), Kế quá (Inheritance) và Phát huy (Utilization) cần phải group lại trở thành một logic thống nhất không thể không có tuy nhiên nên bao hàm. chỉ tồn ko tinh lọc tiếp tục tạp nham, cải cách và phát triển ko thừa kế là thiếu hụt căn nguyên, ko bền vững và kiên cố. Như vậy, thừa kế là cầu nối thế tất thân thích bảo đảm và đẩy mạnh, kể từ tê liệt mới nhất với nền tảng nhằm Phát triển bền vững và kiên cố (Subtainable Development). Làm thế nào là nhằm thừa kế một cơ hội hiệu suất cao tinh tuý kể từ công tác làm việc bảo đảm di tích văn hóa truyền thống vẫn chính là vấn đề khó khăn tuy nhiên từng đơn vị chức năng với công dụng tư vấn, từng đơn vị chức năng ngôi nhà quản ngại di tích và từng xã hội dân tộc bản địa tạo ra đi ra di tích nên tự động bản thân tự động duy tạo nên cho tới tương thích.

Thay tiếng kiết

“Di sản sống” (Living Heritage) không những hiểu đơn giản là sự việc tồn tại và độ quý hiếm tài chính của nó mang lại vô xã hội hiện đại, tuy nhiên trước tiên rất cần phải trí tuệ rằng di tích tê liệt là một trong “Thực thể sống” (Living Object) với nội lực và kể từ ngôi trường hiệu quả cho tới trí tuệ của nhân loại, với quá khứ, lúc này và sau này. Quá khứ của chính nó là thời vàng son của cửa hàng tạo nên tiếp tục xây cất nên hoặc thời kỳ điêu tàn vì thế chiến loàn tiếp tục qua quýt, lúc này của chính nó đang rất được nâng niu giữ gìn vô tình trạng ko được chu toàn hình hài di tích, sau này của chính nó tiếp tục ra sao nếu như lúc này tất cả chúng ta ko tâm lý cho tới và ko nuối tiếc 1 phần cần thiết của độ quý hiếm di tích đã biết thành tấn công rơi rụng trải qua lịch sử vẻ vang.

Xem thêm: 9+ cách xóa chi tiết thừa trên ảnh, xóa Logo trên ảnh rất dễ

Bảo tồn di tích phong cách thiết kế không những giữ gìn những cấu hình vật hóa học của công trình xây dựng di tích còn này mà còn là một bảo đảm toàn bộ những gì tương quan tới việc tồn bên trên của bọn chúng, và hoàn toàn có thể thực hiện cho tới bọn chúng được tái ngắt sinh vì thế quyền lợi của trái đất như tiếng của ông Federico Mayor, Tổng Giám đốc UNESCO, kể vô pháp luật đầu tiên của UNESCO ký gửi chính phủ nước nhà VN ngày 11/12/1993. Vì vậy, việc hồi phục và tái ngắt thiết những công trình xây dựng di tích phong cách thiết kế cần thiết, có mức giá trị nổi trội toàn thế giới của Di tích Huế đã biết thành rơi rụng như Điện Cần Chánh (sẽ kể vô số phân tích tiếp theo) là khả đua và vô cùng quan trọng nhằm mục tiêu góp thêm phần trả lại nguyên lành hình hài di tích, tính chu toàn của độ quý hiếm di tích vốn liếng với của Quần thể Di tích Cố đô Huế.

TS.KTS. Lê Vĩnh An
Viện Trưởng Viện Kỹ thuật Công nghệ Việt-Nhật, Đại học tập Duy Tân, Đà Nẵng
KS. Nguyễn Thế Sơn
Phó Giám đốc chỉ tàng Mỹ thuật Cung Đình Huế, Trung tâm chỉ tồn Di tích Cố đô Huế, Thừa Thiên Huế
ThS. Nguyễn Thị Kim Nhung
Giảng viên, Viện Đào tạo nên và Nghiên cứu vãn Du lịch, Đại học tập Duy Tân, TP. Đà Nẵng,
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 10-2022)

Chú thích:
1) Trần Quốc Vượng, “Xứ Huế bên dưới tầm nhìn Chính trị Văn hoá”, Tạp chí Di sản Văn hoá, số 3, TP. hà Nội 2003, tr. 5.
2) Li Tana, Nguyen CochinChina – Southern Vietnam in the Seventeenth and Eighteenth Centuries, Cornell University, Seap, Thành Phố New York 1998, tr. 11-17, 139-154.
3) Quốc Sử Quán triều Nguyễn, Khâm Định Đại Nam Hội Điện Sự Lệ, Sở Công; Đại Nam Nhất Thống Chí, Kinh Sư.
4) Lê Vĩnh An, Luận án Tiến sĩ “Reconstruction study on the Plan and Section of the ‘Can Chanh Dien’ main palace of the Nguyen dynasty”, Viện Đại học tập Waseda, Tokyo, Nhật Bản 2009.