Việt phái mạnh có hàng trăm loài dược liệu, trong các số ấy có một vài loài thông dụng quý thảng hoặc có tính năng trong nhiều loại thuốc y học tập cổ truyền, chăm sóc sức khỏe người dân. Bạn đang xem: 70 Cây Thuốc Quý Việt Nam Quý Có Tác Dụng Chữa Bệnh Ở Việt Nam
Cách sử dụng dược liệu an toàn, hiệu quả, khoa học
Cách thực hiện dược liệu an toàn, hiệu quả, khoa học
Từ cổ xưa, con người đã biết cách dùng những loại cây, động vật hay những thứ trong tự nhiên để triển khai thuốc chống và chữa bệnh bệnh. Theo thời gian, những kinh nghiệm này được lưu lại truyền, chọn lọc và phân tích tìm kiếm những minh chứng khoa học đáng tin cậy, ví dụ hơn.
Việt phái nam là đất nước có nhiều giá trị tài chính và tài nguyên thiên nhiên, trong số ấy phải kể tới nguồn lực hết sức phong phú, nhiều dạng cũng giống như các mối cung cấp cây dược liệu và những loại cây thảo dược có giá trị cao không chỉ tốt cho sức mạnh của con người mà còn đưa về giá trị kinh tế tài chính cao
Dược liệu được quan niệm là các loại vật liệu có chức năng điều trị bệnh, phòng né bệnh, chữa bệnh bệnh,... Thuốc được dùng để làm chế biến các loại thuốc phục cho cho các sinh đồ gia dụng sống như Con tín đồ và động vật hoang dã cấp thấp.
Dược liệu bao gồm rất nhiều vật liệu được mang từ thiên nhiên như một số trong những loài đụng vật, một số trong những loài thực vật, các khoáng vật được nghiên cứu kĩ càng để có thể chế biến thành các bí thuốc chữa trị. Cây thuốc hay có cách gọi khác là thảo dược là những loài thực vật được phân tích kĩ càng, đạt tiêu chuẩn để hoàn toàn có thể làm thuốc.
Sâm ngọc linh
Sâm Ngọc Linh tốt còn được biết với cái tên là sâm Việt phái nam thường được tìm thấy ở vùng cao nguyên miền trung bộ Việt Nam, cùng được xem như là một loại sâm tốt trong danh sách cây thuốc tốt hiếm. Nhân sâm Ngọc Linh là một loại nhân sâm sệt biệt của Việt Nam, được dược sĩ Đào Kim Long phân phát hiện vào năm 1973. Nó mọc trên núi Ngọc Linh, khu vực giữa tỉnh giấc Quảng Nam với Kon Tum.
Sâm Ngọc Linh là quốc bảo của nước ta nhờ hầu như đặc tính quý hiếm.
Vì Ngọc Linh là loại cam thảo dược liệu quý có giá trị kinh tế cao bắt buộc đã gần như là cạn kiệt vào tự nhiên. Mặc dù nhiên, các nhà công nghệ hiện nay đã và đang nỗ lực trồng nó để bảo đảm loài sâm quý. Nhân sâm Ngọc Linh cách tân và phát triển rất đủng đỉnh và phải mất không ít năm để trở nên tân tiến trước khi thu hoạch.
Sâm Ngọc Linh giúp nâng cao khả năng miễn dịch, bức tốc chức năng gan và giảm cholesterol. Cạnh bên đó, nó cũng có tác dụng xuất sắc với thuốc chống sinh cùng thuốc trị đái đường. Ngọc Linh còn được coi là thuốc chữa bách bệnh cho người mắc bệnh ung thư vị nó giúp tăng tốc hệ miễn dịch, sút đau, giảm tính năng phụ của xạ trị với hóa trị, cải thiện sức khỏe khoắn và kéo dài tuổi thọ.
Tam thất
Tam thất là 1 trong những loại cây dược liệu có giá trị tởm tế cao với lá, quả cùng hoa được sử dụng để làm thuốc. Cần mất rất nhiều năm để tam thất có thể phát triển hoàn toàn. Ở nước ta, loại thảo dược này được mọc nhiều nhất ở Hà Giang, Lào Cai, Cao bằng hoặc các vùng núi cao trên 1200m
Còn có thương hiệu là sâm vũ điệp là một trong trong một số trong những loại cây dược liệu quý hiếm được thực hiện để chữa bệnh. Theo y học truyền thống Trung Quốc, mỗi loại nhân sâm được cho là bao gồm đặc tính chữa bệnh dịch độc đáo. Đối với sâm vũ điệp, loại cây này có đặc tính làm ấm, chữa tiểu đường và được biết giúp lưu thông máu huyết.
Tam thất là vị thuốc phổ biến trong Đông y.
Ngày nay, tam thất thường được thực hiện để giảm đau cùng để giảm sưng với huyết áp. Nó cũng được sử dụng cho đau ngực (đau thắt ngực), đột nhiên quỵ và bị chảy máu trong não, tụ tập chất to trong mạch máu, đau tim và một trong những loại dịch gan.
Vì những tác dụng này cần tam thất được săn lùng rất nhiều, nên giá thành của tam thất hiện nay rất cao. Một mẹo hữu ích để tăng giá trị khiếp tế của tam thất là bạn đề xuất trồng thông thường với những loại cây thuốc ngắn ngày.
Củ mài
Củ mài tuy ko phải là cây thuốc quý và hiếm ở Việt Nam, mà lại cũng là một loại cây có giá trị khiếp tế cao trong tuy thế thời gian gần đây. Trước kia, củ mài thường được sử dụng để cứu đói trong chiến tranh.
Ngày nay, người dân vẫn thường trồng củ mài ở các tỉnh Hà Bắc, Lào Cai, yên ổn Bái, Thanh Hóa, Nghệ An, tỉnh hà tĩnh và Quảng Bình với mục đích trồng xen kẽ vườn tiêu để đạt lợi nhuận cao. Củ mài thường được bán với mức giá 120,000 – 150,000 VND/ kg. Ngoài dùng để ăn, củ mài còn có tác dụng giúp chữa các bệnh ăn uống không tiêu, tiểu đường, v.v.
Chó đẻ răng cưa
Chó đẻ răng cưa là một trong những trong các loại cây xanh có giá trị kinh tế tài chính cao hiện nay. Trước trên đây thường được xem là các loại cỏ dại được kiếm tìm thấy sống các quanh vùng ven biển. Cơ mà từ lúc những công dụng của loại thảo dược này được nghiên cứu và phát hiện ra. Giá trị của chó để răng cưa bắt đầu tăng lên và người dân nước ta bắt đầu trồng loại tahỏ dược này để tăng giá trị kinh tế.
Chó đẻ răng cưa
Chó đẻ rang cưa có thành phần quý, có quánh tính chống oxy hóa, phòng khuẩn, chống viêm, kháng viêm loét, hạ con đường huyết, đề phòng sỏi thận…
Hà thủ ô
Hà thủ ô là nhiều loại cây được trồng những nhất hiện thời bởi dược tính cao, có rất nhiều dưỡng chất đặc biệt tốt cho sức khỏe con người. Loại thực vật này mang tên khoa học là Fallopia multiflora, tất cả tính ôn, vị ngọt tương đối đắng, chát. Phần củ của cây lúc đào lên có vỏ quanh đó màu nâu đen, khi cắt ra bên phía trong ruột có màu đỏ sẫm vô cùng đặc trưng.
Hà thủ ô đỏ tốt trắng thì gần như có đựng được nhiều dưỡng chất xuất sắc cho mức độ khỏe. Nhờ này mà loại thuốc này mang lại những công dụng có thể nói đến như: hỗ trợ điều trị đau lưng, mỏi gối bởi vì thận hư, thận yếu. Trị đau đầu, hoa mắt, chóng mặt vị thiếu máu. Trị râu tóc tệ bạc sớm. Hỗ trợ điều trị thận hư, thận yếu, di tinh, tâm sinh lý kém. Cung cấp điều trị ngày tiết trắng, náo loạn kinh nguyệt, khí hư. Giúp chữa bệnh sốt rét, lao hạch, trĩ, xuất huyết,... Góp làm giảm mỡ máu, phòng dự phòng cao ngày tiết áp, ngăn ngừa xơ vữa cồn mạch. Cung cấp chữa một số trong những bệnh về dạ dày, đường tiêu hóa như kiết lỵ, tiêu chảy, góp nhuận tràng, thông tiện dễ dàng.
Ráy gai
Ráy gai là một trong những cây thuốc giá trị kinh tế cao béo phệ với thân rễ gai nhọn. Cọng và là rễ được áp dụng như một loại rau với được khuyên sử dụng cho các loại bệnh trong y học hiện nay.
Hiện tại, ở Việt nam giới chỉ có duy nhất một loại ráy gai với quả có sợi nằm ở đỉnh đầu, lá mọc thẳng từ chân rễ. Lúc non có hình mũi tên, lúc già có hình giống lông chim. Loại cây này đã giúp những người nhà nông có lại rất nhiều lợi nhuận trong những năm gần đây.
Cây ráy gai.
Trong danh mục các loại cây dược liệu, ráy sợi là loại phân phố nhiều nhất ở vùng đồng bằng, trung du cùng núi thấp. Bởi vì tốc độ phát triển nhanh và có thể trồng quanh năm nên việt nam có nguồn ráy gai kha khá dồi dào. Ngoài những loại ráy tua mọc tự nhiên, hiện ni người dân còn trồng ở khu vực ao hồ để tránh đất bị xói lở và giúp cá sinh trưởng tốt hơn.
Cây Kim tuyến
Cây kim tuyến là 1 trong trong các cam thảo dược liệu quý nhất cố kỉnh giới, chỉ có một loài duy nhất. Ngoài Việt Nam, loại thảo dược này còn có nguồn gốc từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Philippines, Malaysia, Indonesia với Myanmar.
Lan kim tuyến.
Chúng còn được gọi là hoa lan trên cạn và thường sẽ tiến hành tìm thấy mọc trên rừng. Chúng được nghe biết với tán lá rất bắt mắt, thường sẽ có màu nâu trầm mượt mà với gần như đường gân đỏ chạy tuy nhiên song với trung vai trung phong của cái lá. Hoa có white color với nhụy màu vàng xoắn. Hoa riêng biệt lẻ bé dại nhưng mọc thành chùm bên trên thân trực tiếp đứng. Hoa sẽ nở trong vòng 1 tháng.
Ngoài những đặc điểm lạ mắt trên, kim tuyến còn là cây thuốc quý trong rừng có khả năng chữa nhiều căn bệnh như viêm phế quản, suy nhược thần kinh, cải thiện sức khỏe của người dùng. Hiện nay, loại dược liệu có giá trị tởm tế cao này rất quý hiếm có thể đắt tới hơn 10 triệu / kg vì chưng loại cây này trồng rất khó khăm và không chịu được ánh sáng cao.
Cây Hoàng liên chân gà
Là một trong các loại cây dung dịch nam quý hiếm có bắt đầu từ Vân Nam, trung quốc và ở khu vực miền bắc Việt Nam. Với đặc điểm đặc biệt là sống càng thọ càng có lợi như nhân sâm, cây hoàng liên chân gà được xem như là một loại thảo dược vẫn nằm trong danh sách gần bị tuyệt chủng.
Vì cây thuốc quý này có chứa berberine cùng coptisine giúp cản lại nhiễm trùng bởi vi khuẩn cũng như làm giảm ảnh hưởng tác động tiêu rất của dịch tiểu đường và huyết áp cao. Vì vậy người ta bắt đầu săn tìm loại cây này để giúp chữa bệnh hiệu quả hơn.
Cây Bình vôi
Cây Bình vôi là một trong loại dược liệu có chức năng như một loại thuốc an thần. Bên cạnh đó nó còn khiến cho giải nhiệt, thải độc và điều trị công dụng các triệu chứng đau đầu, nó có công dụng giảm nhức và kháng viêm mạnh mẽ mẽ, quan trọng đặc biệt tốt cho tất cả những người bị bệnh hen suyễn suyễn hoặc mất ngủ hay xuyên. Tương đối nhiều loại thuốc thuốc tây được sản xuất từ nhiều loại cây thuốc quý hiếm này.
Cây Bình vôi là một trong các các loại cây thuốc phái mạnh quý nguồn gốc từ trung hoa và Đài Loan. Những người dân chữa bệnh truyền thống lịch sử ở những khu vực này sử dụng nó để cân bằng huyết áp và giải quyết các bệnh hen phế quản suyễn. Hiện nay, tỉnh Ninh Thuận vẫn bắt đầu trồng cây bình vôi này để giúp nâng cao kinh tế mang lại người dân.
Vàng đắng
Vàng đắng giỏi còn gọi là cây nho vàng, là 1 trong những loại cam thảo dược liệu quý, có nguồn gốc từ nam Á và Đông nam giới Á. Vì rễ của vàng đắng có khả năng chữa cả độc rắn và các bệnh tim mạch buộc phải được nhiều người săn tìm. Giá của vàng đắng có thể lên tới gần 1 triệu/ kg. Bởi vì đó được xem là cây dược liệu với lại giá trị khiếp tế cao.
Cây kim cương đắng.
Là loại cây cối cây thuốc có mức giá trị kinh tế cao, thân leo với lá sáng bóng loáng và vật liệu nhựa cây màu xoàn sáng. Nó hết sức đẹp, ra hoa cùng đậu quả vào thời điểm tháng 8 mang lại tháng 10, loại thảo dược này mất đến 25 năm để phát triển hoàn toàn. Và loại thảo dược này chỉ có thể phát triển mạnh dạn ở vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa và rừng phải thường xanh hỗn hợp và rậm rạp, với đất đai màu mỡ và nhiệt độ cao.
Ba kích
Với mục đích muốn trồng cây thuốc ngắn ngày, ba kích được coi là một vào những loại cây dược liệu có giá trị kinh tế cao. Mặc dù nhiên, nếu khai thác quá đà, loài dược liệu này có khả năng bị tuyệt chủng vĩnh viễn.
Rễ của loài cây dược liệu nước ta này được sử dụng để gia công thuốc để nâng cấp chức năng thận với khắc phục những vấn đề tiểu tiện khác nhau. Nó cũng khá được sử dụng để chữa bệnh ung thư, náo loạn túi mật, bay vị với đau sườn lưng và để tăng tốc hệ thống miễn dịch của khung hình cũng như nội tiết tố.
Ngọc Linh
(Theo sức Khỏe & Đời Sống)
https://suckhoedoisong.vn/gia-tri-cua-cac-loai-duoc-lieu-pho-bien-o-viet-nam-169221213213522492.htm
Tác giả: Phan DuyChuyên ngành: Y học cổ truyền
Nhà xuất bản:Bộ Y tếNăm xuất bản:2014Trạng thái:Chờ xét duyệt
Quyền truy tìm cập: xã hội
(Ban hành kèm theo quyết định số 4664/QĐ-BYT, ngày 07 tháng 11 năm năm trước của bộ trưởng Bộ Y tế)
1. BẠC HÀ
Tên khác: Bạc hà nam, đe nặm, chạ phiéc hom (Tày)
Tên khoa học: Mentha arvensis L.
Họ: Bạc hà (Lamiaceae)
Bộ phận dùng: Bộ phận cùng bề mặt đất
Công năng, chủ trị: Sơ phong, thanh nhiệt, thấu chẩn, sơ can, giải uất, giải độc. Chữa cảm mạo phong nhiệt, cảm cúm, ngạt mũi, nhức đầu, đau mắt đỏ, xúc tiến sởi mọc, ngực sườn đầy tức.
Liều lượng, cách dùng: Ngày cần sử dụng 12 - 20g, hãm vào nước sôi 200 ml, cách 3h uống một lần.
2. BÁCH BỘ
Tên khác: Củ tía mươi, dây đẹt ác, hơ linh (Ba Na)
Tên khoa học: Stemona tuberosa Lour.
Họ: Bách bộ (Stemonaceae)
Bộ phận dùng: Rễ
Công năng, nhà trị: Nhuận phế, chỉ ho, ngay cạnh trùng. Chữa những chứng ho bắt đầu hoặc ho lâu ngày, viêm phế quản mạn tính, trị giun kim, ngứa, ghẻ lở.
Liều lượng, cách dùng: Ngày cần sử dụng 8 - 12g, sắc uống, thụt hậu môn điều trị giun kim, dùng
30 - 40g sắc mang nước rửa khám chữa ngứa, lở.
3. BẠCH ĐỒNG NỮ
Tên khác: Mò trắng, mò mâm xôi, Bấn trắng
Tên khoa học: Clerodendrum chinense (Osbeck.) Mabb var. simplex (Mold.) S. L. Chen
Họ: Cỏ roi chiến mã (Verbenaceae)
Bộ phận dùng: Rễ, lá, hoa
Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt, giải độc, khu vực phong trừ thấp, tiêu viêm. Rễ cây trị gân xương nhức nhức, mỏi lưng, mỏi gối, tởm nguyệt không đều, viêm túi mật, tiến thưởng da, vàng mắt. Dùng bên cạnh ngâm rửa trĩ, lòi dom. Lá cây trị tăng huyết áp, khí lỗi bạch đới, Lá dùng kế bên trị vết thương, tắm rửa ghẻ, chốc đầu. Hoa dùng trị ngứa.
Liều lượng, biện pháp dùng: Rễ ngày cần sử dụng 12 - 16g, sắc uống. Dùng 1 kg cành lá, rửa sạch, đung nóng với nước 30 phút, lọc đem nước, nhỏ tuổi giọt tiếp tục lên lốt thương hoặc ngâm vết thương ngày 2 lần, những lần 1 giờ.
4. BẠCH HOA XÀ THIỆT THẢO
Tên khác: Cỏ lưỡi rắn hoa trắng
Tên khoa học: Hedyotis diffusa Willd.
Họ: Cà phê (Rubiaceae)
Bộ phận dùng: Toàn cây
Công năng, chủ trị: Thanh sức nóng giải độc, lợi niệu thông lâm, tiêu ung tán kết. Chữa phế nhiệt, hen suyễn, viêm họng, viêm Amydal, viêm mặt đường tiết niệu, viêm ruột già (trường ung). Dùng ngoài chữa vệt thương, rắn cắn, côn trùng đốt.
Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày cần sử dụng 15 - 60g (khô) sắc đẹp uống. Cần sử dụng ngoài, băm nát đắp tại chỗ.
5. BÁN HẠ NAM
Tên khác: Cây chóc, chóc chuột, phái mạnh tinh, bán hạ bố thùy
Tên khoa học: Typhonium trilobatum (L.) Schott.
Họ: Ráy (Araceae).
Bộ phận dùng: Thân rễ. Khi dùng phải qua chế tao cẩn thận.
Công năng, công ty trị: Hóa đàm táo bị cắn thấp, giáng nghịch chỉ nôn, giáng khí chỉ ho. Trị nôn, bi ai nôn, đầy trướng bụng, ho gồm đờm, ho lâu ngày. Dùng xung quanh chữa ong đốt, rắn rết cắn.
Liều lượng, cách dùng: Ngày dùng 3 - 10g, dung nhan uống. Thường xuyên phối hợp với các vị dung dịch khác.
Kiêng kỵ: Phụ người vợ có thai dùng thận trọng.
6. BỐ CHÍNH SÂM
Tên khác: Nhân sâm Phú yên, Thổ hào sâm
Tên khoa học: Abelmoschus moschatus Medik. Ssp. tuberosus (Span) Borss.
Họ: Bông (Malvaceae).
Bộ phận dùng: Rễ. Rửa sạch, ngâm trong nước gạo một đêm, đồ vật chín. Phơi khô, hoặc sấy khô.
Công năng, chủ trị: Bổ khí, ích huyết, sinh tân dịch, chỉ khát (giảm ho), trừ đờm. Chữa cơ thể suy nhược, yếu ăn, kém ngủ, thần gớm suy nhược, hoa mắt giường mặt, nhức dạ dầy, tiêu chảy, ho viêm họng, viêm truất phế quản, tín đồ háo khát, táo bị cắn bón.
Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày cần sử dụng 10 - 12g, nhan sắc uống.
Kiêng kỵ: Nếu thể tạng hàn phải chích với gừng. Ko dùng bình thường với Lê lô.
7. BỒ CÔNG ANH
Tên khác: Diếp dại, diếp trời, rau người tình cóc, rau củ mét, cây mũi mác
Tên khoa học: Lactuca indica L.
Họ: Cúc (Asteraceae)
Bộ phận dùng: Phần xung quanh đất
Công năng, công ty trị: Thanh nhiệt độ giải độc, tiêu viêm tán kết. Chữa mụn nhọt sang lở, tắc tia sữa, viêm đường vú, truyền nhiễm trùng mặt đường tiết niệu.
Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày sử dụng 8 - 30 g (khô), 20 - 40g (cây tươi), ép lấy nước uống hoặc nhan sắc uống. Đắp không tính trị nhọt nhọt, sưng vú, tắc tia sữa.
8. CÀ tua LEO
Tên khác: Cà vạnh, Cà cườm, Cà quánh, Cà quýnh.
Tên khoa học: Solanum procumbens Lour.
Họ: Cà (Solanaceae).
Bộ phận dùng: Rễ (Thích gia căn), dây (Thích gia đằng).
Công năng, nhà trị: Tán phong trừ thấp, tiêu độc, bớt đau. Chữa trị đau nhức gân xương, ho, ho gà, xơ gan, rắn cắn.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày 16 - 20g, nhan sắc uống.
9. CAM THẢO ĐẤT
Tên khác: Cam thảo nam, thổ cam thảo, dã cam thảo, r’gờm, t’rôm lạy (K’Ho)
Tên khoa học: Scoparia dulcis L.
Họ: Hoa mõm chó (Scrophulariaceae)
Bộ phận dùng: Cả cây
Công năng, chủ trị: Bổ tỳ, sinh tân, nhuận phế, thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu. Chữa sốt, ho, viêm họng, ban chẩn, truất phế nhiệt gây ho, rong kinh, đái tháo dỡ đường.
Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 16 - 20g (dạng khô); đôi mươi - 40g (cây tươi), sắc hoặc hãm uống.
10. CỎ MẦN TRẦU
Tên khác: Cỏ chỉ tía, thanh vai trung phong thảo, cao dag (Ba Na), hất t’rớ lạy (K’Ho)
Tên khoa học: Eleusine indica (L.) Geartn.
Họ: Lúa (Poaceae)
Bộ phận dùng: Cả cây
Công năng, công ty trị: Lương huyết, thanh nhiệt, hạ sốt, giải độc, làm mát gan, làm nên mồ hôi, lợi tiểu. Chữa cảm nắng, sốt nóng, cao huyết áp, viêm gan hoàng đảm, dị ứng mẩn ngứa, đái khó, nước tiểu đỏ.
Liều lượng, cách dùng: Ngày dùng 12 - 16g (khô), 80 - 120g (cây tươi), hâm sôi trong 15-20 phút, nhằm nguội chắt rước nước uống.
11. CỎ NHỌ NỒI
Tên khác: Cỏ mực, Hạn liên thảo, lệ trường, phong trường, mạy mỏ rung lắc nà (Tày), nhả phụ vương chát (Thái)
Tên khoa học: Eclipta prostrata (L.) L.
Họ: Cúc (Asteraceae)
Bộ phận dùng: Phần xung quanh đất
Công năng, chủ trị: Lương huyết, chỉ huyết, xẻ can thận, chữa những chứng tiết nhiệt, ho ra máu, ói ra máu, đi đại tiện ra máu, tiểu tiện ra máu, ra máu cam, bị ra máu dưới da, băng huyết, rong huyết, râu tóc mau chóng bạc, răng lợi sưng đau.
Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 12 - 20g (khô), sắc uống; 30 - 50g (tươi), giã ráng lấy nước uống, bã đắp lốt thương. Hoàn toàn có thể dùng phối phù hợp với các cây thuốc không giống chữa hội chứng xuất huyết.
Lưu ý lúc sử dụng: Không dùng cho người có tỳ vị hỏng hàn, ỉa chảy, phân sống.
12. CỎ SỮA LÁ NHỎ
Tên khác: Vú sữa đất, thiên căn thảo, cẩm địa
Tên khoa học: Euphorbia thymifolia L.
Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae)
Bộ phận dùng: Cả cây
Công năng, chủ trị: Cầm máu, giảm đau, tiêu độc, chỉ lỵ, thông sữa, lợi tiểu. Chữa trị lỵ trực khuẩn cùng lỵ amip nhất là cho trẻ em, trị mụn nhọt, thanh nữ băng huyết, thiếu nữ sau đẻ ít sữa hoặc tắc tia sữa.
Liều lượng, giải pháp dùng: Người lớn: ngày sử dụng 40 - 100g; trẻ em: ngày dùng 10 - 20g, sắc đẹp uống, sử dụng 5 -7 ngày.
13. CỎ TRANH
Tên khác: Cỏ tranh răng, bạch mao căn, dia (K’Dong), duy nhất địa (Gia Rai)
Tên khoa học: Imperata cylindrica (L.) Beauv.
Họ: Lúa (Poaceae)
Bộ phận dùng: Thân rễ
Công năng, công ty trị: Lương huyết, chỉ huyết, thanh nhiệt, lợi tiểu, bớt đau. Chữa trị phiền khát, đi tiểu khó, tiểu ít, tè buốt, tè ra máu, ho ra máu, chảy máu cam bởi vì huyết nhiệt, phù thũng bởi vì viêm mong thận cấp, hoàng đản.
Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày sử dụng 9 - 30g (khô), 30 - 60g (tươi) thái nhỏ, sắc với 600 ml nước đến khi còn 200 ml phân tách 2 - 3 lần uống vào ngày.
14. CỎ XƯỚC
Tên khác: Hoài ngưu tất.
Tên khoa học: Achyranthes aspera L.
Họ: Rau dền (Amaranthaceae)
Bộ phận dùng: Rễ sẽ phơi khô hoặc sấy khô.
Công năng, nhà trị: Hoạt huyết, khứ ứ, bổ can thận bạo gan gân xương, lợi thủy thông lâm. Chữa trị đau nhức xương khớp, nhức lưng, mỏi gối, thuộc cấp co quắp, kia bại, ghê nguyệt ko đều, đi tiểu không thông, tè buốt, tè rắt.
Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày cần sử dụng 6 - 15g; 12 - 40g, nhan sắc uống.
Kiêng kỵ: Phụ phụ nữ có thai, ỉa lỏng, di tinh.
15. CỐI XAY
Tên khác: Giàng xay, quýnh ma, ma bạn dạng thảo, kim hoa thảo
Tên khoa học: Abutilon indicum (L.) Sweet
Họ: Bông (Malvaceae)
Bộ phận dùng: Bộ phận trên mặt đất
Công năng, nhà trị: Giải biểu nhiệt, hoạt huyết, tiêu thũng. Chữa cảm sốt vì chưng phong nhiệt, nhức đầu, tai ù, tai điếc, sốt kim cương da, túng thiếu tiểu tiện, phù thũng, lở ngứa, dị ứng.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày sử dụng 8 - 12g (dạng khô), 20 - 40g (cây tươi), nhan sắc uống.
16. CỐT KHÍ
Tên khác: Cốt khí củ
Tên khoa học: Reynoutria japonica Houtt.
Họ: Rau răm (Polygonaceae).
Bộ phận dùng: Rễ phơi tuyệt sấy khô.
Công năng, nhà trị: Khu phong trừ thấp, hoạt huyết, thông kinh, chỉ khái (giảm ho), hóa đờm, chỉ thống. Trị đau nhức gân xương, xẻ sưng nhức ứ huyết, bế kinh, hoàng đản, ho nhiều đờm, mụn nhọt lở loét.
Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 9 - 15g, sắc uống, dùng ngoại trừ sắc lấy nước nhằm bôi, rửa, hoặc chế thành cao, bôi.
17. CÚC HOA
Tên khác: Kim cúc, hoàng cúc, dã cúc, cam cúc
Tên khoa học: Chrysanthemum indicum L.
Họ: Cúc (Asteraceae)
Bộ phận dùng: Cụm hoa
Công năng, công ty trị: Phát tán phong nhiệt, giải độc, minh mục. Chữa các chứng chống mặt hoa mắt, nệm mặt, nhức mắt đỏ, chảy các nước mắt, mờ mắt, huyết áp cao, mụn nhọt, đinh độc.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày sử dụng 8 - 16g (dạng khô), dung nhan uống.
18. CÚC TẦN
Tên khác: Cây lức, từ bỏ bi, phật phả (Tày)
Tên khoa học: Pluchea indica (L.) Less.
Họ: Cúc (Asteraceae).
Bộ phận dùng: Rễ, lá, cành.
Công năng, chủ trị: Phát tán phong nhiệt, tiêu độc, lợi tiểu, tiêu đàm. Chữa cảm mạo phong nhiệt, sốt ko ra mồ hôi, phong thấp, tê bại, đau cùng xương khớp.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày cần sử dụng 8 - 16g, nhan sắc uống.
19. DÀNH DÀNH
Tên khác: Chi tử
Tên khoa học: Gardenia jasminoides J. Ellis
Họ: Cà phê (Rubiaceae).
Bộ phận dùng: Quả sẽ phơi khô.
Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt trừ phiền, lợi tiểu, lương huyết, chỉ huyết. Trị sốt cao, người hồi hộp khó ngủ, tiến thưởng da, tiểu tiện khó, vệ sinh ra máu, ra máu cam. Nôn ra máu, dùng ngoại trừ trị sưng đau bởi sang chấn.
Liều lượng, cách dùng: Ngày sử dụng 6 - 12g, nhan sắc uống.
20. DÂU TẰM
Tên khác: Dâu ta, tang
Tên khoa học: Morus alba L.
Họ: Dâu tằm (Moraceae)
Bộ phận dùng: Rễ, thân, lá, quả.
Công năng, nhà trị: Vỏ rễ dâu có chức năng thanh phế sức nóng bình suyễn, tiêu thũng, giảm ho, trừ đờm, hạ suyễn. Chữa phế nhiệt, ho suyễn, hen, ho ra máu, con nít ho gà, phù thũng, đầy hơi to, tiểu tiện không thông; Lá dâu có tính năng tán mỏng manh nhiệt, thanh can, sáng sủa mắt. Chữa trị cảm mạo phong nhiệt, phế truất nhiệt, ho, viêm họng, nhức đầu, mắt đỏ, tung nước mắt, đậu lào, phát ban, cao huyết áp, mất ngủ; Cành dâu có tác dụng trừ phong thấp, lợi các khớp, thông ghê hoạt lạc, tiêu viêm. Chữa trị phong thấp đau nhức các đầu xương, cước khí, sưng lở, bộ hạ co quắp.
Liều lượng, cách dùng: Vỏ rễ: ngày sử dụng 6 - 12g (có thể dùng tới trăng tròn - 40g), dung nhan uống. Lá: ngày cần sử dụng 5 - 12g, sắc uống. Cành: ngày dùng: 9 - 15g (có thể dùng tới 40 - 60g), nhan sắc uống.
21. ĐỊA HOÀNG
Tên khác: Sinh địa hoàng.
Tên khoa học: Rehmannia glutinosa (Gaertn.) Libosch.ex Steud.
Họ: Hoa mõm chó (Scrophulariaceae)
Bộ phận dùng: Rễ củ phơi tốt sấy khô.
Công năng, công ty trị: Bổ âm, thanh nhiệt lương huyết, sinh tân dịch. Chữa âm hư, sốt về chiều, khát nước, thiếu hụt máu, suy yếu cơ thể, tân dịch khô, phiền táo apple mất ngủ.
Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 8 - 16g, sắc đẹp uống.
22. ĐỊA LIỀN
Tên khác: Sơn nại, tam nại, thiền liền, sa khương
Tên khoa học: Kaempferia galanga L.
Họ: Gừng (Zingiberaceae)
Bộ phận dùng: Thân rễ (Rhizoma Kaempferiae) thái lát, phơi sấy khô, lá.
Công năng, nhà trị: Ôn trung, tán hàn, trừ thấp, tiêu thực. Chữa trị ngực bụng rét mướt đau, tiêu chảy, siêu thị khó tiêu, nhức dạ dày, mửa mửa, đau và nhức xương khớp.
Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày dùng 4 - 8g, sắc uống. Dùng kế bên ngâm rượu để xoa bóp.
23. DIỆP HẠ CHÂU
Tên khác: Diệp hạ châu đắng, Cây chó đẻ răng cưa
Tên khoa học: Phyllanthus urinaria L.
Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae).
Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất sấy hoặc phơi khô.
Công năng, công ty trị: Tiêu độc, giáp trùng, lợi mật, thanh can, tiêu viêm tán ứ, lợi thủy. Chữa trị viêm gan hoàng đảm, viêm họng, tắc sữa, ghê bế, viêm da thần kinh, viêm thận, sỏi ngày tiết niệu, mụn nhọt, lở ngứa ngoài da.
Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày cần sử dụng 8 - 20g, sắc uống.
24. ĐINH LĂNG
Tên khác: Cây gỏi cá, nam giới dương sâm
Tên khoa học: Polyscias fruticosa (L.) Harms
Họ: Nhân sâm (Araliaceae)
Bộ phận dùng: Rễ, thân, cành, lá.
Công năng, chủ trị: Bổ khí, tiêu thực, lợi sữa, tiêu viêm, giải độc. Rễ Đinh lăng chữa suy nhược cơ thể, ốm yếu, mệt nhọc mỏi, ngủ ít, tiêu hóa kém, thiếu phụ sau đẻ không nhiều sữa. Lá chữa cảm sốt, mụn nhọt, giã đắp sưng tấy, sưng vú. Thân, cành chữa trị thấp khớp, nhức lưng.
Liều lượng, cách dùng:
Rễ: Ngày cần sử dụng 3 - 6g, hãm, hoặc đung nóng trong 15 phút, phân chia 2 - 3 lần uống;
Lá tươi: ngày sử dụng 30 - 50g, giã đắp;
Thân, cành: ngày cần sử dụng 30 - 50g, sắc uống.
25. ĐƠN LÁ ĐỎ
Tên khác: Đơn đỏ, Đơn tía, Đơn mặt trời.
Tên khoa học: Excoecaria cochichinensis Lour.
Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae). Cây được trồng có tác dụng thuốc, làm cho cảnh ở những địa phương nước ta.
Bộ phận dùng: Rễ, vỏ thân, lá.
Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt độ giải độc, hoạt huyết, bớt đau, lợi tiểu. Chữa cảm sốt, đau và nhức xương khớp, kinh nguyệt không đều, áp xe vú, dị ứng, nhọt nhọt, lở ngứa, tiêu chảy lâu ngày.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày dùng 6 - 12g, sắc đẹp uống.
26. DỪA CẠN
Tên khác: Hải Đằng, Dương giác, trường xuân hoa
Tên khoa học: Catharanthus roseus (L.) G. Don
Họ: Trúc đào (Apocynaceae).
Bộ phận dùng: Thân, lá, rễ
Công năng, nhà trị: Hoạt huyết, bình can, tiêu thũng, giải độc, an thần. Trị tăng máu áp, khiếp nguyệt không đều, lỵ, túng tiểu.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày sử dụng 8 - 12g, dung nhan uống.
Kiêng kỵ: Phụ thiếu phụ có thai không được dùng.
27. GAI
Tên khác: Gai có tác dụng bánh, tua tuyết, trư ma.
Tên khoa học: Boehmeria nivea (L.) Gaudich.
Họ: Gai (Urticaceae)
Bộ phận dùng: Rễ, lá
Công năng, nhà trị: Rễ có tính năng chỉ huyết, an thai, thanh nhiệt, giải độc. Chữa trị động thai, ra máu dọa sẩy, tè đục, tiểu ra máu. Lá có chức năng lương huyết, chỉ huyết, dùng trị rã máu, làm lành vệt thương.
Liều lượng, bí quyết dùng: Rễ: Ngày sử dụng 6 - 20g (tươi) tốt 8 - 12g (khô), đung nóng với 400ml nước đến khi còn lại 100 ml, uống 1 lần vào ngày. Lá: dùng ngoại trừ lượng vừa đủ, giã đắp vào vệt thương.
28. GỪNG
Tên khác: Khương
Tên khoa học: Zingiber officinale Rosc.
Họ: Gừng (Zingiberaceae)
Bộ phận dùng: Thân rễ (củ)
Công năng, nhà trị: Gừng thô (Can khương) Ôn trung, trục hàn, hồi dương, thông mạch. Gừng tươi chữa cảm mạo phong hàn, nhức đầu, ngạt mũi, ho gồm đờm, nôn mửa, bụng đầy trướng, kích thích hợp tiêu hóa, giáp trùng, hành thủy, giải độc ngứa do buôn bán hạ, cua, cá. Bào khương chữa trị đau bụng, giá buốt bụng, đi ngoài. Gừng khô với tiêu khương (gừng nướng) chữa đau bụng vì lạnh, bụng đầy trướng ko tiêu, thổ tả, chân tay giá lạnh, mạch nhỏ, đàm ẩm, ho suyễn với thấp khớp. Thán khương hay được dùng chỉ huyết.
Liều lượng, bí quyết dùng: Gừng tươi, Bào khương: Ngày cần sử dụng 4 - 8g, dung nhan uống; Gừng khô cùng Tiêu khương: Ngày sử dụng 4 - 20g, cần sử dụng dạng thuốc dung nhan hoặc hoàn tán; Thán khương: Ngày sử dụng 4 - 8g, nhan sắc uống.
29. HẠ KHÔ THẢO
Tên khoa học: Prunella vulgaris L.
Họ: Bạc hà (Lamiaceae).
Bộ phận dùng: Cụm quả đã phơi tốt sấy khô.
Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt giáng hỏa, minh mục, tán kết, tiêu sưng. Chữa lao hạch, bướu cổ, áp xe vú, đau mắt, viêm tử cung, viêm gan, cao ngày tiết áp, ngứa, hắc lào, vẩy nến.
Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày 9 - 15 g, dạng thuốc sắc.
30. HOẮC HƯƠNG
Tên khác: Thổ Hoắc hương, Quảng Hoắc hương
Tên khoa học: Pogostemon cablin (Blanco) Benth.
Họ: Bạc hà (Lamiaceae).
Bộ phận dùng: Lá phơi xuất xắc sấy khô
Công năng, công ty trị: Giải thử, hóa thấp, chỉ nôn. Chữa trị cảm mạo, nhức đầu, đau mình mẩy, sổ mũi, sôi bụng tiêu chảy, ăn uống không tiêu vào mùa hè.
31. HÚNG CHANH
Tên khác: Dương tử tô, rau xanh thơm lông.
Tên khoa học: Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng.
Họ: Bạc hà (Lamiaceae).
Bộ phận dùng: Lá tươi hoặc cần sử dụng phần cùng bề mặt đất chứa lấy tinh dầu.
Công năng, nhà trị: Ổn phế, trừ đàm, tân ôn giải biểu, giải độc. Trị cảm cúm, sốt nóng về chiều, chữa trị ho, viêm họng, khan tiếng, chữa trị thổ huyết, bị chảy máu cam, táo bón. Dùng quanh đó giã đắp lên phần nhiều vết do rết với bọ cạp cắn.
32. HƯƠNG NHU TÍA
Tên khác: É tía
Tên khoa học: Ocimum tenuiflorum L.
Họ: Bạc hà (Lamiaceae)
Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất
Công năng, chủ trị: Phát hãn, thanh thử, tán thấp, hành thủy, sút đau. Chữa trị sốt cao, say nắng, nhức đầu, nhức bụng, đi ngoài, mửa mửa, phù thũng.
Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng: 6 - 12g, sắc đẹp hoặc hãm uống. Hoàn toàn có thể dùng hương thơm nhu trắng để cố kỉnh thế.
33. HUYẾT DỤ
Tên khoa học: Cordyline fruticosa (L.) Goepp.
Họ: họ huyết giác (Dracaenaceae)
Bộ phận dùng: Lá tươi hoặc khô.
Công năng, công ty trị: Thanh nhiệt, núm máu, tung huyết, giảm đau. Chữa trị rong huyết, băng huyết, tiểu ra máu, nóng xuất huyết. Lá chữa trị vết thương.
Liều lượng, cách dùng: Ngày dùng: 8 - 16g, dung nhan uống.
34. HY THIÊM
Tên khác: Cỏ đĩ, Cây cứt lợn, Hy tiên.
Tên khoa học: Siegesbeckia orientalis L.
Họ: Cúc (Asteraceae).
Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất
Công năng, nhà trị: Trừ phong thấp, thanh nhiệt, giải độc. Trị đau lưng, mỏi gối, đau xương khớp, tay chân tê buốt, mụn nhọt.
Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng: 9 - 12g, dung nhan uống.
35. ÍCH MẪU
Tên khác: Cây chói đèn, sung uý
Tên khoa học: Leonurus japonicus Houtt
Họ: Bạc hà (Lamiaceae)
Bộ phận dùng: Bộ phận trên mặt đất
Công năng, chủ trị: Hoạt huyết, điều kinh, khứ ứ, tiêu thũng. Chữa rối loạn kinh nguyệt, gớm bế, đau bụng kinh, khí lỗi bạch đới, rong kinh, rong huyết, phụ nữ sau đẻ ngày tiết hôi ko ra hết.
Liều lượng, cách dùng: Ngày dùng: thân lá 6 - 12g, hạt: 4 - 9g, sắc đẹp uống.
36. KÉ ĐẦU NGỰA
Tên khác: Thương nhĩ
Tên khoa học: Xanthium strumarium L.
Họ: Cúc (Asteraceae)
Bộ phận dùng: Quả già
Công năng, nhà trị: Tiêu độc, gần kề trùng, tán phong thông khiếu, trừ thấp. Chữa trị phong hàn, nhức đầu, chân tay co rút, nhức khớp, mũi tan nước hôi, mi đay, lở ngứa, tràng nhạc, nhọt nhọt, mẩn ngứa.
Liều lượng, cách dùng: Ngày dùng 6 - 12g, sắc uống.
37. KHỔ SÂM cho LÁ
Tên khác: Khổ sâm Bắc bộ, con quay đèn, teo chạy đón (Thái)
Tên khoa học: Croton tonkinensis Gagnep.
Họ: Thầu dầu (Euphorbiaceae).
Bộ phận dùng: Lá với cành thu hái khi cây đang sẵn có hoa, phơi khô.
Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt, giải độc, tiếp giáp trùng. Trị viêm loét dạ dày, hấp thụ kém, mụn nhọt, lở loét ko kể da, viêm mũi.
Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày dùng 15 - 20g, sắc đẹp uống. Dùng ko kể lấy nước sắc để rửa, chữa trị mụn nhọt, lở ngứa.
38. KIM NGÂN
Tên khác: Dây nhẫn đông, chừa giang khằn (Thái), boóc kim ngằn (Tày)
Tên khoa học: Lonicera japonica Thunb.
Họ: Kim ngân (Caprifoliaceae)
Bộ phận dùng: Thân, lá, hoa
Công năng, công ty trị: Thanh nhiệt độ giải độc, tán phong nhiệt. Chữa trị mụn nhọt, mề đay, lở ngứa, nhiệt độc ban sởi, dị ứng, lỵ, cảm mạo phong nhiệt, ho vày phế nhiệt, viêm xoang dị ứng.
Liều lượng, cách dùng: Kim ngân được dùng riêng hay phối hợp với nhiều vị dung dịch khác. Ngày dùng 4 - 6g (hoa) tốt 15 - 30g (cành, lá), sử dụng dưới dạng thuốc dung nhan uống, dung dịch hãm hoặc hoàn tán.
39. KIM TIỀN THẢO
Tên khác: Đồng chi phí lông, đôi mắt trâu, vảy rồng
Tên khoa học: Desmodium styracifolium (Osbeck) Merr.
Họ: Đậu (Fabaceae)
Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất
Công năng, chủ trị: Thanh nhiệt, trừ thấp, lợi tiểu, thông lâm. Chữa sỏi đường tiết niệu, đái buốt, viêm gan rubi da, phù thũng.
Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày cần sử dụng 15 - 30g, dung nhan uống.
40. Khiếp GIỚI
Tên khác: Khương giới, đưa tô, nhả nát hom (Thái)
Tên khoa học: Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyland.
Họ: Bạc hà (Lamiaceae)
Bộ phận dùng: Bộ phận cùng bề mặt đất (ngọn với hoa)
Công năng, nhà trị: Giải biểu, khu phong, chỉ ngứa. Chữa cảm mạo, sốt, nhức đầu, hoa mắt, viêm họng, ngứa, phong trúng tởm lạc.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày sử dụng 6 - 12g (dạng khô), dung nhan hoặc hãm uống. Lúc sao đen được sử dụng chữa băng huyết, rong kinh, thổ huyết, chảy máu cam, đại tiện ra máu, ngày dùng: 6 - 12g, sắc đẹp hoặc hãm uống.
41. LÁ LỐT
Tên khác: Tất bát
Tên khoa học: Piper lolot C. DC.
Họ: Hồ tiêu (Piperaceae)
Bộ phận dùng: Dùng toàn cây
Công năng, công ty trị: Ôn trung, tán hàn, hạ khí, chỉ thống, trừ phong thấp, khiếu nại vị, tiêu thực, chỉ ẩu. Chữa triệu chứng phong thấp, rẻ khớp mạn, nhức lưng, nhức khớp, đau và nhức xương, tuỳ thuộc tê bại, rối loạn tiêu hóa, ói mửa đầy hơi, trướng bụng, tiêu chảy, nhức đầu, đau nhức răng, tan nước mũi hôi, ra những giọt mồ hôi chân tay.
Liều lượng, bí quyết dùng: Ngày dùng 8 - 12g (khô) xuất xắc 15 - 30g (tươi), nhan sắc uống, chia 2 -3 lần.
42. MÃ ĐỀ
Tên khác: Xa tiền, bông mã đề
Tên khoa học: Plantago major L.
Họ: Mã đề (Plantaginaceae)
Bộ phận dùng: lá, hạt
Công năng, công ty trị: Thanh phải chăng nhiệt, lợi tiểu, thông lâm, chỉ huyết. Chữa ho lâu ngày, viêm khí quản, viêm thận và bàng quang, đau dạ dầy, túng thiếu tiểu tiện, tiểu tiện ra huyết hoặc ra sỏi ngày tiết niệu, phù thũng, ra máu cam. Dùng ko kể lá mã đề có tính năng làm nhọt nhọt nệm vỡ, mau lành.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày dùng 10 - 20g (toàn cây) tuyệt 6 - 12g (hạt), sắc đẹp uống. Dùng kế bên lấy lá mã đề lượng vừa đủ, giã nát đắp vào nơi có mụn.
43. MẠCH MÔN
Tên khác: Mạch môn đông, mạch đông, tóc tiên, cỏ lan
Tên khoa học: Ophiopogon japonicus (L.f) Ker-Gawl.
Họ: Mạch môn (Haemodoraceae)
Bộ phận dùng: Rễ củ phơi xuất xắc sấy khô.
Công năng, chủ trị: Dưỡng vị, sinh tân, nhuận phế truất thanh tâm. Chữa trị phế nhiệt vì chưng âm hư, kho khan, ho lao, tân dịch hỏng tổn, trung ương phiền mất ngủ, tiêu khát, apple bón.
Liều lượng, giải pháp dùng: Ngày sử dụng 6 - 12g, dung nhan uống.
44. MẦN TƯỚI
Tên khác: Lan thảo, hương thơm thảo.
Tên khoa học: Eupatorium fortunei Turcz.
Họ: Cúc (Asteraceae)
Bộ phận dùng: Phần xung quanh đất phơi hay sấy khô.
Công năng, chủ trị: Hoạt huyết, tán ứ, lợi thủy, tiêu thũng, tiếp giáp trùng. Chữa kinh nguyệt ko đều, thiếu phụ sau sinh huyết ứ, phù thũng, nhọt nhọt, lở ngứa xung quanh da.
Liều lượng, phương pháp dùng: Ngày cần sử dụng 6 - 12g, sắc uống. Dùng kế bên cả cây, xay nhuyễn đắp vào nhọt nhọt, lở ngứa.
45. MỎ QUẠ
Tên khác: Hoàng lồ, tiến thưởng lồ, Xuyên phá thạch.
Tên khoa học: Maclura cochinchinensis (Lour.) Corn.
Họ: Dâu tằm (Moraceae).
Bộ phận dùng: Lá, rễ
Công năng, nhà trị: Sát trùng, chỉ thống, chỉ ho. Chữa vết yêu mến phần mềm, ho ra máu.
Liều lượng, giải pháp dùng: Lá tươi 100 - 200g, phụ thuộc vào vết thương, vứt gân lá, giã nhỏ tuổi đắp vệt thương.
46. MƠ TAM THỂ
Tên khác: Mơ lông
Tên khoa học: Paederia lanuginosa Wall.
Họ: Cà phê (Rubiaceae).
Bộ phận dùng: Lá
Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt, giải độc. Chữa lỵ trực khuẩn.
Liều lượng, biện pháp dùng: Lá tươi 30 - 50g, vệ sinh sạch, thái nhỏ dại trộn cùng với trứng gà, bọc vào lá chuối đem nướng hoặc áp chảo cho chín. Ngày nạp năng lượng 2 - 3 lần, vào 5 - 8 ngày.
47. NÁNG
Tên khác: Lá náng, Náng hoa trắng
Tên khoa học: Crinum asiaticum L.
Họ: Thuỷ tiên (Amaryllidaceae).
Bộ phận dùng: Lá, thân hành.
Công năng, nhà trị: Hoạt huyết, bớt đau. Trị sưng, tụ máu, bong gân, không đúng khớp vày ngã, chữa trị thấp khớp, nhức mỏi.
Liều lượng, biện pháp dùng: Lá náng hơ nóng đắp vào địa điểm tụ máu, bong gân, sưng tấy.
48. NGẢI CỨU
Tên khác: Thuốc cứu, ngải diệp, nhả ngải (Tày), vượt sú (H’mông), teo linh li (Thái)
Tên khoa học: Artemisia vulgaris L.
Họ: Cúc (Asteraceae).
Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất
Công năng, nhà trị: Chỉ huyết, trừ hàn thấp, điều kinh, an thai. Chữa phong thấp, kinh nguyệt ko đều, băng kinh, rong huyết, khí hư, bạch đới.
Liều lượng, cách dùng: Ngày dùng: 6 - 12g, sắc đẹp hoặc hãm uống. Ngoài ra, còn dùng làm ngải nhung để triển khai thuốc cứu.
49. NGHỆ
Tên khác: Nghệ vàng, Khương hoàng, teo hem, teo khản mỉn (Thái)
Tên khoa học: Curcuma longa L.
Họ: Gừng (Zingiberaceae)
Bộ phận dùng: Thân rễ (củ)
Công năng, nhà trị: Khương hoàng (củ cái) có chức năng hành khí, phá huyết, thông kinh, chỉ thống, sinh cơ. Chữa kinh nguyệt ko đều, bế kinh, ứ đọng máu, vùng ngực bụng trướng đau tức, đau mạng sườn, sau khoản thời gian đẻ ngày tiết xấu ko ra, kết hòn đau bụng, viêm loét dạ dày, vệt thương lâu ngay lập tức miệng; Uất kim (củ nhánh) có chức năng hành khí giải uất, hành máu phá ứ, chỉ huyết, lợi mật. Chữa thổ huyết, ra máu cam, tiểu ra máu, huyết ứ, hai bên sườn đau, viêm gan, hoàng đảm, xơ gan.
Liều lượng, giải pháp dùng: Khương hoàng ngày cần sử dụng 6 - 12g (dạng thuốc sắc hoặc bột), phân tách 2 - 3 lần; Uất kim ngày dùng 2 - 10g (dạng thuốc bột), phân chia 2 - 3 lần. Nghệ tươi giã nhỏ tuổi vắt mang nước quẹt vào mụn nhọt, viêm tấy lở loét không tính da, sứt lên những mụn bắt đầu khỏi giúp chóng lên domain authority non có tác dụng mờ sẹo.
50. NGŨ GIA BÌ CHÂN CHIM
Tên khác: Cây chân chim, Cây đáng, Cây lằng, Sâm non
Tên khoa học: Schefflera heptaphylla (L.) Frodin
Họ: Ngũ gia (Araliaceae).
Bộ phận dùng: Vỏ thân
Công năng, công ty trị: Khu phong, trừ thấp, bạo dạn gân cốt. Trị đau lưng, đau xương vì hàn thấp.
Liều lượng, biện pháp dùng: Ngày dùng 10 - 20g, sắc uống.
51. NHÂN TRẦN
Tên khác: Chè cát, trà nội, đường hương
Tên khoa học: Adenosma caeruleum R. Br.
Họ: Hoa mõm chó (Scrophulariaceae)
Bộ phận dùng: Bộ phận xung quanh đất
Công năng, nhà trị: Thanh nhiệt, lợi thấp, thoái hoàng. Chữa trị viêm gan, viêm gan virus, viêm túi mật, đá quý da, nóng nóng, vệ sinh không thông, thiếu nữ sau đẻ nhát ăn.
Liều lượng, cách dùng: Ngày sử dụng 10 - 15g, nhan sắc uống.
52. NHÓT
Tên khác: Cây lót, hồi đồi tử
Tên khoa học: Elaeagnus latifolia L.
Họ: Nhót Eleaegnceae.
Bộ phận dùng: Lá, quả, rễ
Công năng, nhà trị: Chỉ khát, bình suyễn, chỉ tả. Chữa trị hen suyễn, lỵ trực khuẩn với tiêu chảy.
Liều lượng, bí quyết dùng: Lá tươi trăng tròn - 30g hoặc lá thô 6 - 12g, thái nhỏ tuổi sao vàng, sắc với 400ml nước còn 100ml chia gấp đôi uống vào ngày. Rễ đun nấu nước tắm mụn nhọt.
53. CÂY ỔI
Tên khác: Ủi, phan thạch lựu.
Tên khoa học: Psidium guajava L.
Họ: Sim Myrtaceae.
Bộ phận dùng: Lá, quả
Công năng, công ty trị: Sáp trường, chỉ tả. Chữa trị tiêu chảy.
Liều lượng, cách dùng: Dùng quả xanh nhai, nuốt nước nhả bã, ngày sử dụng 15 - 20g búp non tốt lá non, dung nhan uống.
54. PHÈN ĐEN
Tên khác: Nỗ, tạo nên phan diệp.
Tên khoa học: Phylla
